تکاپوي علماي شيعه براي مقابله با بيماري‌هاي مسري و «وقف درماني»
28 اسفند 1398، 12:25 - کد خبر 4881767
حسين عسکري مي‌گويد که بيمارستان وزيري در سال‌هاي شيوع وبا با تلاش شيخ هادي نجم آبادي ساخته شد. اين بيمارستان نماد تکاپوي علماي شيعه براي مقابله با بيماري‌هاي مسري و «وقف درماني» است. به گزارش محمد آسياباني خبرنگار خبرگزاري مهر، شيوع کرونا در کشور، باعث مشکلات اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي بسياري شد که ضرورت مراجعه به تاريخ و تجربيات تاريخي براي اصلاح اين مشکلات پيش آمد. خبرگزاري مهر به همين دليل به انتشار چند گزارش اقدام کرد که مي‌توانيد اين گزارش‌ها را از نشاني‌هاي زير بخوانيد:
سيماي بزرگان در سال‌هاي شيوع وبا و تيفوس
بدخواه هم‌نوعان نباشيد تا عمرتان طولاني شود
وبا تا کرونا: از حمام عمومي تا دستکش‌هاي رها شده
اما در گزارش «سيماي بزرگان در سال‌هاي شيوع وبا و تيفوس»، درباره سلوک عملي برخي بزرگان از جمله شيخ هادي نجم آبادي، از علماي مشهور دوره ناصري و مظفري صحبت به ميان آمد. شيخ هادي که از آزادي خواهان بود و به معلم مشروطه شهرت دارد در سال‌هاي شيوع ويروس وبا بيمارستاني نيز در تهران ساخت که متاسفانه اين بيمارستان تاريخي هم‌اکنون بسته شده است. شيخ هادي از اصحاب سيد جمال الدين اسدآبادي بود و از نخستين علماي معاصر که ضرورت توجه به کرامت انسان را گوشزد کرد. در هنگامه شيوع يک ويروس مهلک ديگر در کشور، بر آن شديم تا يک تجربه تاريخي براي مقابله با ويروس‌هاي همه گير را بازخواني کنيم و ضمن آن ياد و خاطره شيخ هادي را زنده نگه داريم. به همين دليل درباره چگونگي و چرايي ساخت بيمارستان وزيري با حسين عسکري، تاريخ نگار، گفت‌وگو کرديم. عسکري متولد 1353 در شهر نظرآباد کرج است و مدرک دکتري مديريت راهبردي دانش دارد. او مدرس دانشگاه، عضو هيات موسس موسسه رخسار قرآن و موسسه فرهنگي و هنري شميم جوان البرز و نويسنده حدود صد مدخل در دايره المعارف تشيع است. عسگري نويسنده هفت عنوان کتاب است با عناوين «کتابشناسي ساوجبلاغ»، «نقد دل»، «بيداري دشت کهن»، «علماي مجاهد استان البرز»، «دشتي به وسعت تاريخ»، «کهن دشت» و «روستاي ايستا». او همچنين کتاب «روستازادگان دانشمند» را نيز در دست انتشار دارد که معرفي 82 نفر از بزرگان و نام آوران روستاي نجم آباد است. عسکري يکي از معدود پژوهشگراني است که به صورت تخصصي بر انديشه شيخ هادي نجم آبادي کار کرده است.
عسکري درباره فعاليت‌هاي شيخ هادي به نفع مردم در سال‌هاي شيوع وبا گفت: آيت الله حاج شيخ هادي نجم آبادي قرآن پژوه و فقيه نوانديش دوره قاجار، پس از وقوع بيماري مهلک و مسري وبا در تابستان 1271شمسي پيگيري کرد تا از ثلث دارايي ميرزا عيسي تفرشي معروف به وزيري که جانشين حکومت تهران بود، بيمارستاني مردمي در جنوب شهر تهران ساخته شود. وي افزود: ميرزا عيسي وزير وقتي گرفتار بيماري وبا بود و به همين دليل نيز از شيخ هادي درخواست کرد که اين بيمارستان را بسازد. برخي منابع بر اين نظرند که شيخ ايده تاسيس اين بيمارستان را به ذهن ميرزا عيسي انداخت. به نوشته عبدالله مستوفي دولتمرد دوره قاجار و پهلوي اول، در آن سال‌ها در شهر تهران، مرگ و مير بيماري وبا در يکي دو هفته اول به روزي 300 نفر هم رسيده بود. عسکري اضافه کرد: همچنين گرترود بل از همکاران وزير مختار بريتانيا در ايران، از وباي مورد اشاره با عنوان سايه مرگ ياد کرده و نوشته که در بعضي مراکز شهر تهران يک سوم اهالي از بين رفته بودند. ميرزا عيسي وزير و استاد ميرزا محمد رضا کلهر (خوشنويس نامي) و بسياري از مردم و نخبگان علمي و فرهنگي آن روزگار، از قربانيان آن اپيدمي وحشتناک بودند. اين مورخ درباره تاريخ ساخت اين بيمارستان نيز گفت: ساخت اين بيمارستان که بيشتر به وزيري و کمتر به نجم آبادي معروف است، در سال 1277 آغاز شد و در سال 1279 به پايان رسيد. در آن زمان بيمارستان شامل چند اتاق بود که گنجايش 10تختخواب را داشت و به دو قسمت طبي و جراحي تقسيم مي‌شد. قسمت جراحي آن زير نظر پزشکي آلماني به نام ولف اداره مي‌شد. نخستين عمل جراحي اين بيمارستان، جراحي آپانديس بود که توسط ولف و با حضور آيت الله نجم آبادي در اتاق عمل انجام شد. مي‌گويند شيخ هادي پس از اين جراحي موفق، دو رکعت نماز شکر در بيمارستان به جاي آورد.
نويسنده کتاب «دشتي به وسعت تاريخ» درباره نگاه ويژه شيخ هادي نجم آبادي به ساخت بيمارستان و مدرسه، اضافه کرد: شيخ هادي که در سال‌هاي تاسيس اين بيمارستان در سنين پيري بود، خود و فرزندانش همانند يک کارگر شب و روز براي ساخت آن تلاش مي‌کردند. شيخ هادي در روزگار قاجار، از مدرسه و بيمارستان به عنوان کارخانه‌هاي آدم سازي ياد مي‌کرد. وي همچنين به تعيين موقوفاتي براي اداره بيمارستان وزيري توسط شيخ هادي اشاره کرد و گفت: آيت الله نجم آبادي براي اداره اين بيمارستان موقوفاتي در شهر تهران و همچنين نزديکي اشتهارد از توابع استان البرز ايجاد کرد که به صحت آباد معروف است. متاسفانه دو سال پس از آغاز فعاليت بيمارستان، شيخ هادي بر اثر کهولت سن درگذشت اما توليت بيمارستان در خاندان نجم آبادي که ريشه در شهرستان نظرآباد از توابع استان البرز دارند، ادامه پيدا کرد. عسکري در پايان گفت: تاسف بيشتر اينکه از سال 1374 به دلايل نامعلوم حتي درمانگاه اين بيمارستان قديمي هم تعطيل شد. پيشنهاد مي‌کنم که با حمايت و همکاري وزارتخانه‌هاي بهداشت و ميراث فرهنگي، اين اثر ارزشمند تاريخي که نماد «وقف درماني» در ايران و نمونه‌اي از تکاپوهاي عقلاني و انساني علماي شيعه به هنگام بروز اتفاقات سخت و ناگوار همانند بيماري‌هاي مسري است، به شکل مناسبي حفظ و نگهداري شود.
- عکس بيمارستان وزيري از: فرزانه ابراهيم زاده
گفت و گوي فوق در وب سايت خبرگزاري مهر
گفت و گوي فوق در وب سايت خبرگزاري تسنيم
درباره این سایت